Over Creativiteit. Een avond in De Balie

Gisteravond was er weer zo’n inspirerende avond in het kader van De Balie Leert in Amsterdam. Sprekers waren Barend van Heusden, hoogleraar Cultuur en Cognitie aan de Rijksuniversiteit Groningen, en ikzelf. De avond stond als gewoonlijk onder leiding van de goed geïnformeerde en betrokken Felix Rottenberg.

In mijn verhaal stelde ik de vragen: Wat is creativiteit? Waarom is creativiteit in het onderwijs belangrijk? Hoe kun je creativiteit bij je leerlingen bevorderen? en: Kun je creativiteit meten? Barend van Heusden belichtte creativiteit vanuit het perspectief van kunst- en cultuuronderwijs en zette het in een theoretisch kader.

De grote zaal zat helemaal vol met een heel gevarieerd publiek van onderwijsmensen, onderzoekers, mensen uit de wereld van de cultuureducatie en redacteuren van onderwijsbladen. Ik vind het elke keer weer indrukwekkend hoe deze avonden mensen bewegen om van heinde en ver, van Eindhoven tot Meppel, naar De Balie te komen. We hadden een heel levendige discussie met elkaar en met de zaal, die door Felix als een jamsessie geleid werd. Je kunt de hele avond hier (terug)zien.

Op 14 juni organiseert De Balie een afsluitende dag over onderwijs, met workshops en een lange lezing van Barend van Heusden. Ik raad iedereen in het onderwijs aan daar aan deel te nemen.

Update 28/3/14

In de discussie had ik nog graag willen benadrukken dat het instrument van Lucas e.a. om creatieve ontwikkeling van leerlingen te monitoren heel goed gebruikt kan worden om je eigen creativiteit en die van je lessen tegen het licht te houden. Misschien maakt dat het schema van de vijf creatieve talenten nog wel waardevoller. Ik kan over mijn eigen lessen en andere bezigheden tenminste wel zeggen dat ik daar, in mijn eigen ogen, af en toe te kort schiet. Mooie reminder om daar wat aan te doen.

Hier nog eens dat overzicht uit Lucas e.a. (2013), met de talenten vet gedrukt en bij ieder drie kenmerken waarmee je jezelf, je lessen of je leerlingen af en toe kunt beoordelen.

nieuwsgierigheid​
je verwonderen en vragen stellen
​onderzoeken en vragen stellen
​aannames aanvechten

volharding​
onzekerheid toelaten
​moeilijkheden het hoofd bieden
​anders durven zijn

fantasie​
met mogelijkheden spelen
​verbindingen maken
​intuïtie gebruiken

discipline​
maken en verbeteren
​technieken ontwikkelen
​kritisch reflecteren

samenwerking​
goed kunnen samenwerken
​feedback geven en ontvangen
​het ‘product’ delen

En nog wat

Dit is geen hiërarchie. Geen ge-Bloom alsjeblieft, met een piramide of zo! Al die elementen kun je als even belangrijk beschouwen. Soms is het ene wat meer ontwikkeld en soms (of bij iemand anders) weer een ander. Zie het als een handige checklist voor de feedback.

Bron

Lucas, B., G. Claxton and E. Spencer (2013), “Progression in Student Creativity in School: First Steps Towards New Forms of Formative Assessments”, OECD Education Working Papers, No. 86, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/5k4dp59msdwk-en

Zie ook dit verslag op Cultuurhelden.