26/06/2016 
Ik word een beetje treurig van alle negatieve geluiden over Onderwijs2032. Het advies van de Commissie Schnabel wordt gezien als een stelselwijziging (de zoveelste die over de hoofden van leraren heen wordt ingevoerd!). Leraren geven aan dat ze niet gehoord worden en dat het rapport geen wetenschappelijke onderbouwing heeft.
In de eerste plaats is 2032 geen stelselwijziging. Het is een voorstel en het is de uitdrukkelijke bedoeling dat leraren (dus ook leraren aangesloten bij BON, Leraren in Actie enz.) dat voorstel gaan uitwerken. Ik zie het vooral als een stimulans om de vrijheid die we voor een groot deel al hadden ook werkelijk te gebruiken bij de vormgeving van een curriculum dat een grote stap vooruit is vergeleken bij het huidige curriculum.
Wat betreft de veel genoemde genoemde schijninspraak. Bijna een jaar lang is Schnabel het hele land doorgegaan. Iedereen kon meepraten. Als je dat niet hebt gedaan moet je nu niet klagen dat je niet gehoord wordt. Ik ken inderdaad veel leraren die zeggen dat ze niets weten van het rapport Schnabel. Die lezen dan zeker geen kranten en kijken niet naar het journaal. Het is onmogelijk dat je er nog nooit van hebt gehoord. Dan kies je er bewust voor om geen kennis van te nemen van het (beknopte en goed leesbare) eindrapport en daarna te klagen dat er niet naar je wordt geluisterd.Ik was zelf lid van een goep van 20 leraren die aan de Commissie Schnabel het Manifest #Leraar2032 In het curriculum toont zich de meester! hebben aangeboden. Een groot deel van onze adviezen is in het eindrapport van Schnabel terug te vinden.
Nu komen er, op aandringen van de Tweede Kamer, nieuwe inspraakrondes. In die online discussies kan weer iedereen die dat wil zich uitspreken over de voor- en nadelen van Onderwijs2032. Daar kunnen per keer 1000 mensen aan meedoen. Dat zijn natuurlijk niet alle leraren van Nederland. Maar als zich dan voor de eerste sessie vorige week maar 240 hebben aangemeld, vraag ik me af waarom niet meer mensen, die nu klagen dat ze niet gehoord worden, mee hebben gedaan.
Het geluid van leraren, schoolleiders, ouders en bestuurders die graag willen meewerken aan een vernieuwing van het curriculum vind je hier:
https://onderzoekonderwijs.net/2016/04/07/onderwijs2032-als-nadere-professionalisering/
En voor de reden waarom het nodig is curriculumontwikkeling en toetsing/examinering op elkaar af te stemmen vind je hier de argumenten:
https://onderzoekonderwijs.net/2016/06/14/voorstel-voor-een-nieuwe-aanpak-voor-het-eindexamen/
Dick van der Wateren 
Als de Onderwijscooperatie werkelijk zo digitaal vaardig is dat ze in een uurtje een ordelijke feedbackronde kunnen laten verlopen, dan is het uitschrijven van een enquete onder _alle_ leraren van Nederland een peulenschil, toch? Ik wacht op die uitnodiging.
Verder heb ik me inderdaad niet laten horen in de “nationale brainstorm”. Dit omdat ik denk omdat er voor mijn vak (biologie) geen nieuw curriculum nodig is. Het meest recente nieuwe biologiecurriculum (op wetenschappelijke basis, in overleg met leraren, vakverenigingen en universiteiten) stamt uit 2013. Daar hebben we net de eerste leerlingen eindexamen mee gedaan. We zullen blijven vernieuwen zodra dat nodig is, daar hebben we Schabel2032 niet voor nodig.
Ah. Wacht. Ik begrijp het. Daar gaat de discussie al de hele tijd over. Iedereen ziet alleen zijn eigen vak-curriculum. Onderwijs2032 stelt nu juist voor daarnaast meer ruimte te maken voor vorming, socialisatie en subjectificatie zoals Biesta het noemt.
Deelname aan de digitale na-inspraak #2: ik als pabo docent moest mij opgeven als leerkracht po, vo of mbo. Kennelijk mogen we pabo docenten alleen meedoen als we ons voor iemand anders opgeven? Opmerkelijk, gezien onze plaats in het onderwijswereld.
Ik ben een van de 240 deelnemers van de digitale na-inspraak moment, en ik moet zeggen dat ik het rommelig, gehaast en vrij zinloos vond. Zinloos omdat ik nog steeds niet weet wat het punt van de hele oefening was: wordt onze input ditmaal wel serieus genomen, of wordt het straks weer terzijde geschoven, zoals Dekker dat toentertijd deed met alle input over werkdruk? Gehaast omdat alles “snel snel snel” moest – efficiënt maar daardoor verloor het alle kans tot diepgang, helaas. En rommelig omdat ik niet wist met wie ik spraak, en overal op moest reageren. Echt, was ik het eens of oneens met de opmerking “Ik ben 60 jaar oud.” Wablief?
Waar ik me het meest over verbaas in het Eindrapport zijn de uitspraken over hoe scholen maar een vaste kern aan onderwijs hoeven te geven, de rest mogen ze zelf invullen. In een steeds ingewikkelder maatschappij moeten de scholen steeds meer en meer in hun programma dekken zodat ze hun leerlingen tot autonoom functionerende deelnemers van de maatschappij kunnen laten ontwikkelen, dus hoe daarin te snijden zonder kostbare lesstof te verliezen lijkt me een onmogelijke taak. Zoiets als de pond vlees wegsnijden zonder een druppel bloed te verliezen… (The Merchant of Venice). Klinkt mooi maar… ja. Mogelijk is anders. Verder, vraag ik mij serieus af hoe dat gedachte te combineren met “alle talent ontwikkelen” en dat dan binnen DRIE profielen? Ik dacht dat we juist weg wilden van dat vroeg voorsorteren, maar misschien heb ik dan weer iets verkeerd begrepen.
Waar we verder voor moeten waken is hoe dat “vrijheid” invulling krijgt. Het moet niet op iemand z’n hobby berusten, maar op een weloverwogen keuze. Dus NIET op wat de mooie uitgeverijen weten te verkopen, maar op wat leerkrachten de kinderen kunnen geven. En hoe moeten ze dat weten te realiseren, zonder eerst een gedegen training te volgen. En laten we wel wezen; nergens in het rapport staat er iets over geld erbij leggen, die, naast de herijking van alle doelen, nieuwe toetsen en examinering (waarom we het over toetsen en niet assessments hebben is ook al zo’n raadsel), hard nodig zal zijn om maar iets van deze mooie woorden waar te maken.
Ik ben een van de 200+ mensen die meededen aan het na-inspraak ronde. Ik vond het leuk om mee te doen, vond het jammer dat het niet eerder werd gedaan, en jammer dat ik nog steeds niet weet wat er met die na-inspraak gaat gebeuren. De organisatie van de digitale na-inspraak vond ik echter chaotisch en veels te snel: wou ik een vraag aan iemand stellen, moest ik eerst reageren op alles wat iedereen anders al gezegd had (zoals “ik ben 60 jaar oud”, en of ik er mee eens ben of niet). Het verliep raar en miste elke diepgang doordat het ook per sé heel snel moest. Geen idee met wie ik aan het “praten” was of wat ik moest maken van alle losse opmerkingen.
Daar komt nog bij dat ik het vreemd vind dat het rapport rept over het beperken van de kern van het onderwijs, om zo de scholen meer vrijheid te bieden bij het invullen over het onderwijs. Hoe dit te realiseren in een steeds ingewikkelder wordende samenleving (waarvoor de school de leerlingen moet opleiden!) is echter nergens terug te vinden. Laat staan hoe de gedachte “meer vrijheid voor de school” en “alle talenten laten ontwikkelen” te combineren met een kleine drie profielen. Mooie woorden die naar alle waarschijnlijkheid nooit waargemaakt kunnen worden, lijkt mij.
Als men had gewild dat iedereen had moeten en kunnen meepraten, dan had men het verzoek daartoe aan alle scholen moeten sturen met een zo bindend mogelijk verzoek om te reageren en niet een soort vrijblijvende, open inbrengvorm moeten kiezen. Nu hebben alleen de “liefhebbers” gereageerd.
De zin “Dan kies je er bewust voor om geen kennis van te nemen van het (beknopte en goed leesbare) eindrapport en daarna te klagen dat er niet naar je wordt geluisterd.” snap ik ook niet: niet kennisnemen van het EINDrapport betekent wat anders dan niet gehoord zijn in het eindrapport.
En voor het ter discussie stellen van het eindrapport vind ik dat dezelfde procedure had kunnen worden gevolgd: leg het expliciet voor aan alle scholen met het verzoek te reageren.
De gekozen methoden voor de inspraakronde vóór het rapport en het de aanvankelijke reactieronde erna hebben zich te weinig direct gericht op degenen over en met wie het ging of had moeten gebeuren en dat is ook duidelijk gebleken uit het peilen van de betrokkenheid uit het onderwijsveld.
En het heeft er alle schijn van dat niet de toekomst van het onderwijs in de komende jaren op zich ter discussie staat maar dat de piketpaaltjes die het rapport Onderwijs2032 heeft geslagen de spreekruimte bepalen waarbinnen het verder debat moet plaatsvinden.
Om maar te zwijgen over de kritiek die er bestaat op de door het rapport veronderstelde wetenschappelijke onderbouwing van het rapport: daar wordt nogal overheen gepraat.
Niets tegen leraren, schoolleiders, ouders en bestuurders die graag willen meewerken aan vernieuwing van het onderwijs, maar de claim dat dat alleen in die richting moet zoals Onderwijs2032 aangeeft vind ik gezien de vele kritiek die ook andere wegen aangeeft niet terecht.
Zie ook o.a. https://onderwijs2032sciencecheck.wordpress.com/
Ik ben met je eens dat de inspraak anders en beter had kunnen worden georganiseerd. Je hebt ook gelijk dat het lezen van het rapport pas kon nadat het was gepubliceerd. Ik blijf echter volhoudn dat iedereen een kans heeft gehad mee te denken, voordat het rapport uitkwam.
Waar kan ik overigens de kritiek op de wetenschappelijke onderbouwing vinden in jouw link? Wel heel interessante stukken.
Ben Wilbrink voert dit debat aan, Karin de Heijer heeft er het nodige over geschreven, zie bijv. https://onderwijs2032sciencecheck.wordpress.com/2016/06/12/discussie-over-onderwijs_2032-met-staatssecretaris-sander-dekker/ en ook http://www.beteronderwijsnederland.nl/vakwerk/2015/12/het-project-onderwijs2032-een-dikke-onvoldoende/
Overigens, ik ben niet van het circuit dat de afvoer helemaal verstopt, omdat ze alle kinderen met het badwater menen te kunnen weggooien, maar omgekeerd, ik hoop dat het broodnodige debat open blijft en de richting niet bij voorbaat eenmalig vastligt door dit rapport, waar ook veel waarde- en zinvols instaat en ook weergeeft wat er leeft in het onderwijsveld, naast evenzogoed andere ideeën. 2032 is ook nog ver weg…